Uziemienia elektrostatyczne są podstawowymi środkami ochrony przed elektrycznością statyczną, które są obowiązkowe w strefach zagrożenia wybuchem i służą do uziemiania przewodzących elementów instalacji technologicznej.
Rozwiązania techniczne uziemień elektrostatycznych umożliwiają odprowadzenie ładunków elektrostatycznych z autocystern, cystern kolejowych, zbiorników IBC, metalowych pojemników, beczek, wózków oraz innych urządzeń technologicznych (np. mieszalniki) lub ich elementów oprzyrządowania, które mogą ulegać naelektryzowaniu i stanowić poważne zagrożenie. Wybrane z nich monitorują stan uziemienia w czasie rzeczywistym.
Wyróżniamy dwie najwazniejsze grupy produktowe:
- systemy przeznaczone do monitorowania i bieżącej kontroli stanu uziemienia,
- zaciski uziemiające (nazywane także jako klemy, szczypce, cęgi, uziemiacze, krokodylki) wyposażone w przewody jedno- lub dwużyłowe – służące do odprowadzania ładunków elektrostatycznych.
Wyładowania elektrostatyczne są jednym z potencjalnych źródeł zapłonu atmosfer wybuchowych. Wobec tego zagrożenie to nie powinno być ignorowane przez służby zakładowe i właścicieli przedsiębiorstw. Dzięki wdrożeniu odpowiednich zabezpieczeń elektrostatycznych można uniknąć lub ograniczyć m.in.:
- niebezpieczeństwo związane z możliwością powstania pożaru i/lub wybuchu w obiekcie przemysłowym lub na jego terenie (do którego może dość w momencie, gdy energia wyładowania elektrostatycznego osiągnie wartość co najmniej porównywalną z minimalną energią zapłonu substancji / środka palnego (MEZ) występującego lub mogącego się pojawić w danym obszarze),
- zakłócenia w przebiegu prowadzonych procesów technologicznych wpływających na jakość produkowanych wyrobów i wynikającej konieczności przerw technologicznych generujących dodatkowe koszty,
- nieszczęśliwe wypadki zagrażające zdrowiu i życiu personelu zakładu.
Działania związane z ochroną elektrostatyczną (inaczej: antyelektrostatyczną, antystatyczną) mają na celu eliminację zagrożeń wynikających z powstawania i gromadzenia się ładunku elektrostatycznego. Powinny być w szczególności wdrażane w przedsiębiorstwach, w których występują strefy zagrożenia wybuchem i które m.in.:
- realizują procesy takie jak np. dozowanie, mieszanie, przelewanie, przesypywanie produktów łatwopalnych,
- przyjmują na terenie zakładu wybuchowe substancje ciekłe lub materiały sypkie (takie jak np. cukier, mąka) za pośrednictwem autocystern / wywrotek / cystern kolejowych (realizowane są procesy załadunku/rozładunku).
- Ochrona zdrowia i życia personelu podczas realizowanych obowiązków poprzez zapobieganie wypadkom wywołanym zjawiskiem wyładowania elektrostatycznego
- Znaczny wpływ na odpowiedni poziom bezpieczeństwa i warunków pracy
- Ochrona mienia zakładu dzięki ograniczeniu ryzyka zapłonu palnej atmosfery w wyniku przeskoku iskry elektrostatycznej, czego następstwem może być dramatyczny w skutkach pożar lub wybuch
- Bezpieczeństwo i niezawodność procesów realizowanych w codziennym funkcjonowaniu przedsiębiorstw przemysłowych
- Spełnienie obowiązku realizacji ochrony przed elektrycznością statyczną w przestrzeniach zagrożonych wybuchem, który wynika z wymagań Dyrektywy ATEX 2014/34/UE, ATEX USERS 199/92/WE oraz aktualnych rozporządzeń krajowych
